Zaterdag 9 oktober is de internationale dag van de trekvogel. Met deze dag wordt aandacht gevraagd voor de bescherming van de trekvogels zelf en van hun leefgebieden. Onze ecologen hebben in hun werk bij SAB vaak met de gierzwaluw te maken. Een kwetsbare soort, waarvan de nestplaatsen dan ook het hele jaar door wettelijk beschermd zijn. Gelukkig zijn er goede mogelijkheden om voor extra nestmogelijkheden te zorgen. Zo kunnen we ook in de toekomst van deze prachtige vogels blijven genieten.
Nederland is trekvogelland
Trekvogels horen echt bij Nederland. Denk aan de boerenzwaluw, de grutto en de koekoek, die het voorjaar en de zomer aankondigen. En de ganzen en koperwieken die in de herfst laten zien dat de winter er aan komt. Veel soorten in ons land migreren tussen hun broedgebied in het noorden en een overwinteringsgebied in het zuiden. Wat extra aandacht voor trekvogels kan geen kwaad, want het grote leefgebied van trekvogels, maakt ze ook kwetsbaar voor veranderingen.
Koperwiek en wielewaal
Kwetsbare soort
Onze ecologen hebben in hun werk bij SAB vaak met de gierzwaluw te maken. Deze soort kondigt in ons land begin mei de zomer aan en nestelt in gebouwen. Al in augustus verlaten de vogels ons land weer en vliegen ze naar het zuiden om de winter in tropisch Afrika door te brengen. Veel gebruikte nestplaatsen van deze soort zijn plekjes onder dakpannen en spleten in muren. Ze gebruiken dan bijvoorbeeld een kier bij een regenpijp of een scheefliggende dakpan om hun nest te bereiken. Vooral in oudere woonwijken komen soms veel nesten voor. Bij sloop of renovatie van deze wijken kunnen veel nesten verloren gaan. Dat kan grote gevolgen hebben voor de vogels, want gierzwaluwen zijn erg voorzichtig met het ontdekken van nieuwe nestplaatsen en krijgen maar een paar jongen per jaar. Dat maakt de soort kwetsbaar. Om die reden zijn hun nestplaatsen tegenwoordig wettelijk jaarrond beschermd. Een nestplaats van de gierzwaluw verwijderen mag daardoor niet zomaar; ook niet in de winter. Er zal altijd vervangende nestgelegenheid voor terug moeten komen en vaak is een ontheffing nodig.
Natuurinclusiviteit biedt kansen
Gelukkig zijn er voor de gierzwaluw goede mogelijkheden om in of aan nieuwe bebouwing nestkasten aan te brengen. Zoals speciale neststenen of nestkasten. Ook worden soms gierzwaluwtillen geplaatst. Het is hierdoor goed mogelijk ook in nieuwbouwwijken nestgelegenheid te creëren voor deze soort. In ons werk adviseren we opdrachtgevers over de wijze waarop het leefgebied van gierzwaluwen, maar ook van andere soorten, kan worden versterkt. Natuurinclusiviteit is wat ons betreft namelijk vanzelfsprekend. Op deze manier kunnen we ook in de toekomst blijven genieten van – onder meer – deze echte zomerbode.
Neststenen voor gierzwaluwen